🧠 Bu İçeriği Yapay Zekâ (AI) ile Özetleyin:
Mali Mühür Nedir?
Mali Mühür, tüzel kişiliklerin (şirketlerin, kurumların veya derneklerin) elektronik ortamda düzenlediği belgelerin güvenliğini ve doğruluğunu sağlamak amacıyla TÜBİTAK – Kamu Sertifikasyon Merkezi (KamuSM) tarafından verilen elektronik sertifikalı bir cihazdır.
Kısaca, şirketler için dijital kimlik doğrulama aracıdır.
Bir şirketin elektronik belge (örneğin e-fatura, e-arşiv, e-irsaliye, e-defter) düzenleyebilmesi için mali mühür sahibi olması zorunludur.
Mali mühür sayesinde:
- Elektronik belgelerin güvenliği sağlanır,
- Belgelerin içeriği değiştirilemez,
- Belgeler resmî olarak doğrulanabilir hale gelir.
Mali mühür, 2026 itibarıyla e-dönüşüm süreçlerinin (e-fatura, e-defter, e-belge sistemleri) temel güvenlik bileşenidir.
Mali Mühür Ne İşe Yarar?
Mali mühür, kurumların dijital belgelerinde kimlik doğrulama ve veri bütünlüğü sağlar.
Yani bir belgenin gerçekten o kuruma ait olduğunu ve sonradan değiştirilmediğini garanti eder.
Başlıca İşlevleri:
- Kimlik Doğrulama (Authentication):
Belgeyi imzalayan şirketin kimliği kesin olarak doğrulanır. - Veri Bütünlüğü (Integrity):
Belge üzerinde herhangi bir değişiklik yapıldığında bu durum tespit edilir. - İnkâr Edilemezlik (Non-repudiation):
Mali mühür ile imzalanmış bir belge, şirket tarafından düzenlendiği inkâr edilemez. - Yasal Geçerlilik:
Mali mühürle imzalanan belgeler, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu uyarınca resmî belge statüsündedir.
Mali Mühür Nasıl Çalışır?
Mali mühür, donanımsal (fiziksel) bir cihaz olarak çalışır.
Genellikle akıllı kart (smart card) veya USB token şeklindedir.
Cihaz içinde, TÜBİTAK KamuSM tarafından verilen elektronik sertifika yer alır.
Çalışma Adımları:
- Belge oluşturulur (ör. e-fatura).
- Mali mühür cihazı bilgisayara takılır.
- Belge, mali mühür sertifikası ile dijital olarak imzalanır.
- İmzalanan belge, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemine gönderilir.
- GİB, imzanın doğruluğunu kontrol eder.
Bu sayede, her elektronik belge yasal olarak geçerli, güvenli ve doğrulanabilir hale gelir.
Mali Mühür Nerelerde Kullanılır?
Mali mühür, e-dönüşüm sürecinde yer alan tüm elektronik belgelerde ve sistemlerde zorunlu olarak kullanılır.
| Kullanım Alanı | Açıklama |
|---|---|
| E-Fatura | Elektronik faturaların yasal geçerlilik kazanması için imzalama işlemi yapılır. |
| E-Arşiv | Kağıt fatura yerine dijital arşiv belgelerinin doğrulanması sağlanır. |
| E-Defter | Elektronik muhasebe defterlerinin mühürlenmesi gerekir. |
| E-İrsaliye | Elektronik sevk irsaliyeleri mali mühür ile imzalanır. |
| E-Bilet / E-Mutabakat | Dijital biletleme ve mutabakat sistemlerinde kullanılır. |
| E-İmza Entegrasyonu | Şirket adına yapılan işlemlerde mali mühür, tüzel kimlik doğrulayıcı olarak görev yapar. |
2026 yılı itibarıyla, GİB sistemlerine kayıtlı tüm şirketlerin e-belge süreçlerinde mali mühür zorunluluğu devam etmektedir.
Mali Mühür Nasıl Alınır?
Mali mühür başvurusu, TÜBİTAK Kamu Sertifikasyon Merkezi (KamuSM) üzerinden yapılır.
Aşağıda başvuru süreci adım adım açıklanmıştır:
Adım 1 – Başvuru
https://mportal.kamusm.gov.tr adresi üzerinden “Mali Mühür Sertifika Başvurusu” formu doldurulur.
Adım 2 – Belgeler
Gerekli belgeler hazırlanır:
- Vergi Levhası
- İmza Sirküleri
- Yetkili kişi kimlik fotokopisi
Adım 3 – Onay
Başvuru formu doldurulduktan sonra sistem tarafından oluşturulan başvuru çıktısı imzalanır ve KamuSM’ye posta yoluyla gönderilir.
Adım 4 – Ücret Ödeme
KamuSM tarafından belirlenen mali mühür cihaz bedeli ödenir.
Adım 5 – Teslim ve Aktivasyon
Cihaz, kuruma teslim edilir.
Kullanıcı, aktivasyon işlemini tamamladıktan sonra mali mühür kullanılabilir hale gelir.
Başvuru süreci genellikle 5 – 7 iş günü içinde tamamlanır.
Mali Mühür Çeşitleri
| Tür | Açıklama |
|---|---|
| Donanımsal Mali Mühür (USB / Akıllı Kart) | Fiziksel cihazdır; çoğu şirket bu versiyonu kullanır. |
| Yazılımsal Mali Mühür (Soft Token) | Fiziksel cihaz gerektirmez; bulut tabanlı sistemlerde kullanılır. |
| Kurumsal Mali Mühür (HSM) | Büyük işletmeler için sunucu tabanlı, yüksek güvenlikli mühür sistemidir. |
Yazılımsal (Soft) mali mühürler, 2025’ten itibaren GİB tarafından onaylı yeni nesil çözüm olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Mali Mühür ile E-İmza Arasındaki Fark
Mali mühür, şirketleri (tüzel kişilikleri) temsil ederken;
e-imza bireyleri (gerçek kişileri) temsil eder.
| Kriter | Mali Mühür | E-İmza |
|---|---|---|
| Kullanıcı | Şirket / Kurum | Kişi |
| Yasal Dayanak | GİB & TÜBİTAK KamuSM | 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu |
| Kullanım Alanı | E-fatura, e-defter, e-irsaliye | Sözleşme, dilekçe, bireysel beyan |
| Belge Türü | Kurumsal belgeler | Bireysel belgeler |
| Geçerlilik Alanı | Tüzel işlemler | Kişisel işlemler |
Her iki araç da dijital kimlik doğrulama sağlar ancak kullanım alanları ve hukuki kapsamları farklıdır.
